TETANOS

          

Tetanos 

  Yaralanmalar sonucu bulaşan, kasılmalarla seyreden akut, toksik bakteriyel 
enfeksiyon hastalığıdır. 

Etken ve Bulaşma Yolları 

 

  Etkeni, clostridium tetani (klostridium tetani)dir. Gram pozitif, kapsülsüz, hareketli, sporlu, oksijensiz ortamda kolay üreyen (zorunlu anaerop), ekzotoksinleri olan mikroorganizmalardır. 

 

 Kuluçka süresi kişinin durumuna, yarasına göre değişir. Yeni doğan tetanosunda bu süre 3-10 gün, ortalama kuluçka süresi 1-2 haftadır. 

 

 Tetanos basilinin bulaşma yolu, deri ve mukozadır. Toz, toprak, hayvan dışkısı ile kirlenen bütün batıcı, kesici ve cerrahi aletlerden, enjektörlerden, cam kesiklerinden, paslı çividen, tenekeden, hatta gül dikeni yarasından etken vücuda girer. Kan ve sinirler yolu ile merkezi sinir sistemine gider. Hastalık tablosunu oluĢturur. Tarımla uğraşan çiftçilerde ve inşaat işçilerinde hastalık daha sık görülür. 

Patogenez ve Klinik Belirtiler 

 

  Tetanos, yetişkinlerde kırgınlık, hâlsizlik, iştahsızlık, huzursuzluk, sinirlilik, baş ağrısı, alaycı yüz ifadesi (risus sardonikus= acı gülüş, alaycı gülüş) ve yara yerinde ağrı gibi belirtilerle görülür. Kasılmalar, yüz kaslarından başlar. 

              

 

  Çene kasları kasıldığından hasta ağzını açamaz, çiğnemede zorlanır (trismus). Bu tipik ilk belirtidir. Baş arkaya doğru, sırt öne, karın içe çekilmiĢtir. Kol ve bacaklar da sertlik olur ve yay görünümü alır. Bu belirtiye, opustatonus denir. 

 

  Gürültü ve ışık, kasılma nöbetlerini artırır. Yeni doğanda da uyarıcılarla kasılmalar artar. Bu hastalığın ölüme yakın sürecinde ateş çok yükselir. 

Klinik Tanı ve Laboratuvar Bulguları 

 

  Yaş, cins ve ırk ayırımı gözetmeden tetanos tüm dünyada görülür. Hastalık etkeni, vücuda giriş şekline ve kişinin yaşına göre klinik tablo oluşabilir. 

 

-Yeni doğan tetanosunda etken yeni doğanın kesilen göbeği veya pansuman 

malzemeleri ile göbeğe girmesi sonucu görülür. Ölüm oranı yüksektir.

-EriĢkin tetanosunda, tetanosun genel belirtileri görülür. 

-Lokal tetanosta, yara yerinde hafif kasılmalar görülür. 

-Disfajik tetanosta, gırtlak spazmı ön plandadır. 

-Sefalik tetanosta, sinir felçleri görülür. Önemli klinik şekillerindendir. 

-Plevra tetanosta felçler tek taraflı olursa gövde bir tarafa doğru kasılır. 

-Abdomino-torasik tetanosta felçler karın ve göğüs bölgesinde oluşur. 

-Fulminant tetanosta, tetanos belirtileri hızla gelişerek hasta ağırlaşır ve hastayı ölüme götürür. 

-Puerperal tetanos, çocuk düşürmek isteyenlerde ve düşürenlerde görülür. 

 

  Laboratuvar bulguları, lökositoz ve karaciğer fonksiyon testlerinde yükselmedir.

Tedavi

 

   Tetanosa yakalanan hastaların öncelikle hastanede tedavi edilmesi gerekir. Hastaya tetanos antiserumu damardan verilir. Herhangi bir yaralanmada ya da yanıkta koruyucu önlem olarak antiserum uygulanabilir. Antibiyotikler tedavide önemli bir yer tutmazlar.

  Kasları gevşetmek için de uygun ilaçlar verilmesi yerindedir. Hastaların loş ve gürültüsüz bir odada tedavi edilmeleri gerekir.

  Tetanos hastalığına karşı en iyi korunma, tetanos aşasının belirli aralıklarla yapılmasıdır. Yeni doğan çocuklar 2-3 aylık olduklarında, içinde tetanosun da bulunduğu karma aşı yapılır ve belirlenen aralıklarla yinelenir. Okul çağındaki çocuklar ve erişkinler de 3 doz biçiminde difteri ve tetanos aşısı olmalıdırlar.

Komplikasyonları 

 

  Atelektazi, aspirasyon pnomonisi, venaz tromboz, pulmoner emboli, kardiak aritmi, abortus, kemik kırıkları, yutma güçlüğüdür. Ölümlerin çoğu solunum kaslarının kasılması sonucu boğulma ile olur.

Korunma 

-Paslı yüzeylere temas etmeme.,

-Vücutta açılan herhangi bir yaranın hemen örtülmesi,

-Yaraların antiseptik solüsyonlarla temizlenmesi,

-Kapalı ortam oluşturabilecek yaraların hidrojen peroksit (Oksijenli su) ile dezenfeksiyonu,

-Temiz yara bakımı ve kirli yaraların cerrahi tedavisi, 

-Yeni Doğan Tetanosundan korunma ise anne adaylarının 3. aydan itibaren 

aşılanması, 

-Çocukluk dönemi aşı programında DBT olarak aşı uygulanır.