GRİP (İNFLUENZA)

Grip (İnfluenza) 

  Solunum yoluna yerleşip daha çok kış aylarında salgın yapan, akut ve virütik 
enfeksiyon hastalığıdır. 

Etken ve Bulaşma Yolları 

  Gribin etkeni RNA virüslerinden miksovirüs influenzadır. A, B, C, D serotipleri 
bulunur. A tipi insanlarda hastalık yapar. Salgınlar 2-3 yılda bir olur. Tüm dünyada yaş, cins ve ırk ayırımı gözetmeden görülür. Kuluçka süresi 1-3 gündür. Ağız, burun, boğaz salgılarında bulunan virüsler, kolay ve hızla bulaşır. Etken, dış ortama dayanıklı değildir. Bulaşma direkt, damlacık ve hava yolu ile olur.



Patogenez ve Klinik Belirtiler 

  Epitel hücrelere girip toksinleriyle kana karışır. Klinik belirtileri ortaya çıkar. Üşüme, titreme ve ateşle başlar. Hâlsizlik, kırgınlık, baş, kas, eklem ve sırt ağrıları belirtilerinin yanı sıra boğazda kuruluk, kızarıklık, ağrı ve yanma hissi oluşur.  



Klinik Tanı ve Laboratuvar Bulguları 

  Belirtilerinden dolayı diğer hastalıklarla karıştırılır. Çocuklarda, yaşlılarda, kalp, akciğer, böbrek, şeker hastalığı gibi kronik hastalığı olan kişilerde ağır seyreder. Ölümle sonuçlanabilir. 

  Laboratuvar bulgusu; lenfositlerde azalma, eozinofillerin kaybolması ve lökopeni belirtileridir. 

Tanı

  Gribin bulgularıyla tanıyı koymak kolaydır. Yapılan fiziki muayeneyle, hiç bir test gerekmeden de grip tanısı konabilir. Fakat diğer solunum yolu hastalıkları ya da soğuk algınlığı gibi durumlarda da aynı bulgular görülebilir. Gribin temel bulgularıyla bunlardan ayırt etmek mümkündür. Kuru öksürük, ateş, kas ve eklem ağrıları sıklıkla gripte görülür. Ayrıca grip, bütün vücudu etkilemektedir.

  Yapılan testler sonucu da grip virüsü tespit edilir. Fakat pek tercih edilmeyen bir yöntemdir. Çünkü bu işlem birkaç gün sürer. Bu virüs insan salgısında bulunduğundan, kültürü yapılarak tespit edilebilir. Bu da zaman alır. Daha çabuk sonuç alınacak testlerin yapılması gerekse de bunun için henüz böyle bir yöntem geliştirilememiştir.

Risk Faktörleri

  Dünya Sağlık Örgütü,TC. Sağlık Bakanlığı tarafından, çeşitli gruplar gribin olumsuz etkileri açısından risk grubu olarak tanımlanmaktadır. Sağlık otoriteleri, aşağıdaki gruba giren kişilerin her yıl aşılanmasını "mutlak" önermektedir.

Gribin yaşamsal risk oluşturduğu ve tıbbi açıdan mutlaka aşılanması önerilenler:

• -65 yaşından büyük kişiler
• -Şeker hastaları (diyabet)
• -Astım hastaları
• -Kronik akciğer hastaları (Bronşit v.b)
• -Kronik kalp ve damar sistemi hastaları (koroner arter hastaları)
• -Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler ( kronik kan hastalığı- hemoglobinopati- olanlar, kanser hastalığı, immunsupresif kullananlar)
• -Huzurevi, bakımevi v.b ortamlarda yaşayanlar
   

Bazı kişilerin grip aşısı olmaması gerekir. Bunlar:

• -6 aydan küçük bebekler
• -Yumurtaya karşı anafilaktik tarzda alerjisi olanlar (yumurta yediğinde alerjik şoka girenler)
• -Hamileliğin ilk 3 ayı içinde olan bayanlar (ancak doktor tarafından kesin gerekli olduğu tespit edilirse grip aşısı olabilirler)
   

  Grip aşısı Dünya Sağlık Örgütü'nün koordinasyonu ile bir yıl önce salgın yapan virüs tiplerinin belirlenmesi sonucu geliştirilmekte ve aşının tipi de bu uygulamaya bağlı olarak her yıl değişmektedir. Grip aşısı, vücutta 1-2 hafta içinde koruyucu düzeye erişir. Eğer aşı, içerdiği virüs tgipleri, salgınlara neden olan virüs tipine benzerse, sağlıklı erişkinlerde yaklaşık %70 oranında etkilidir. Yukarıda saydığımız riskli grupta ise, hastalıktan korunma oranı %50'ye düşmektedir.

 Bu nedenden dolayı Grip Aşısı bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de sadece risk taşıyan kişiler ve temaslıları için önerilmektedir!

Tedavi

  Grip tedavisinde, virüsün neden olduğu bulguları ortadan kaldırmaya yönelik tedavi uygulanır. Tedaviye belirtiler ortaya çıktıktan hemen sonra başlanması çok önemlidir. Böylece hastalığın süresi kısaltılır ve belirtiler şiddetlenmeden ortadan kaldırılır.

  Kesin tedavisi yoktur. Hastalık, 1 hafta sonra geçmeye başlar. Bu zaman içinde, beslenmeye biraz daha fazla dikkat etmek gerekir. Grip hastalarının mutlaka dinlenmeleri gerekir. Bol sulu besinlerle beslenmek iyileşmeyi hızlandırır.
Toplumda antibiyotik kullanımının gribi iyileştirdiği düşüncesi vardır. Bu çok yanlıştır çünkü antibiyotikler virüse etki etmezler. Ayrıca sıklıkla antibiyotik kullanmak, bakterilerin direnç kazanmasına neden olur.

  Bunun dışında kendi sağlığınız ve toplum sağlığı için bazı şeylere dikkat etmeniz gerekir. Bulaşıcı bir hastalık olduğundan işinize birkaç gün ara vermeniz, öpüşmeden uzak durmanız gerekir. Sık sık elinizi sabunlayın ve başkalarının eşyalarıyla temas etmekten kaçının. Mecbur kalmadıkça, toplum içinde kalabalık yerlerde bulunmamaya özen göstermelisiniz.

Aşı

  Grip virüsünün, çok sık değişen bir yapıya sahip olduğunu söylemiştik. Bu yüzden yüzde yüz koruyucu bir aşı geliştirilememiştir. Ama yinede aşı olmak hastalığa yakalanmanızı engelleyebilir ya da daha az şiddette hastalığı geçirmenizi sağlar. Aşı, genelde sonbaharda uygulanmaya başlar.

  Grip aşısı 6 aylık bebeğe uygulanabilir. Ayrıca hamile kadınlarda ilk üç aydan sonra yapılabilir. Bunların dışında bağışıklık sistemi zayıf olanlar, 60 yaş üzerindeki kişiler, hastane ortamında bulunan personeller, sağlık çalışanları, kronik bir hastalığı olanlar, insanlarla yakın temas içinde olan kişilerin aşı yaptırmaları gereklidir. Bu kişiler yüksek risk grubundadır.

Komplikasyonları 

  Pnömoni, bronkopnömoni, bronşit, menenjit, sinüzit, otitis media, myokardit, endokardit gibi komplikasyonlar görülür. Vücut direnci kırıldığı için enfeksiyonlara hazırlayıcı sebeptir. 



Korunma 

  Sık değişim gösteren grip virüsüne karşı doğal bağışıklığımız bulunmamaktadır. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin grip hastalığına karşı vücut dirençlerini arttırmak için aşı yaptırmaları gerekir. 

  -Hasta kişilerle arada mesafe bulundurmaya dikkat etmek, 
  -Tokalaşma ve kucaklaşma gibi yakın temastan uzak durmak, 
  -Hasta kişilere çok gerekmedikçe ziyarette bulunmamak, 
  -Kapalı alanlar ve çok kalabalık ortamlarda bulunmaktan kaçınmak, 
  -Elleri gözler, burun ve ağıza dokundurmamak gibi önlemler gripten korunmada etkili olur.