Dünyada yaygın olup tüm yaş gruplarında görülür.
Etken ve Bulaşma Yolları
Etken, neisseria gonorrhoeae (nayserya gonore)dir. Gram negatif, sporsuz,
kapsülsüz, oda ısısında kısa sürede ölen ve yalnız insan için hastalık yapan diplokoklardır.
Kuluçka süresi, 1-14 gün; ortalama, 3-5 gündür. Kaynak insandır. Bulaşma cinsel temasla (doğrudan), doğum sırasında ve doğum yolundan bebeğin gözüne bulaşır. EriŞkinlerde kontamine olmuş ellerle göze bulaşır. Kontamine kişisel eşyalarla endirekt olarak da bulaşma olur.
Epidemiyoloji
Gonore ABD'de ikinci sıklıkta gözlenen cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Ayrıca ABD'de 2007 yılında belirlenen vakaların 355.991'inde gonore saptanmasına karşın CDC (Center for Disease Control) bu sayının 700.000 civarında olduğunu tahmin etmektedir. İstanbul'da 1999 yılında, idrar yolu enfeksiyonu semptomları gösteren 192 erkek hastanın üzerinde yapılmış bir araştırmada; hastaların %9,4'ünde gonore saptanmıştır. Böylece gonorenin idrar yolu enfeksiyonlarında sıklıkla gözlenen bir organizma olduğu gösterilmiştir.
Patogenez ve Klinik Belirtiler
Gonore ABD'de ikinci sıklıkta gözlenen cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Ayrıca ABD'de 2007 yılında belirlenen vakaların 355.991'inde gonore saptanmasına karşın CDC (Center for Disease Control) bu sayının 700.000 civarında olduğunu tahmin etmektedir. İstanbul'da 1999 yılında, idrar yolu enfeksiyonu semptomları gösteren 192 erkek hastanın üzerinde yapılmış bir araştırmada; hastaların %9,4'ünde gonore saptanmıştır. Böylece gonorenin idrar yolu enfeksiyonlarında sıklıkla gözlenen bir organizma olduğu gösterilmiştir.
Patogenez ve Klinik Belirtiler
Etken, genital organlara yerleştiğinden, kadın ve erkeklerde farklı belirtiler görülür.
-Kadında gonore: Vaginal akıntı, menstürasyon bozuklukları, dizüri, karın
ağrısı ve ateş gibi belirtilerdir. Peritonit, etkenin fallop tüplerine geçmesi ile
oluĢur.
-Erkeklerde gonore: Üretrite bağlı sarı-yeşil pürülan akıntı, idrar yaparken
geçici ağrı, yanma, idrar yapmada zorluk, prostat ağrısı, ateş, hematüri görülen başlıca belirtilerindendir. Kadın ve erkekte bakteriyemi ve ateş, papül, bül ve peteşi şeklinde deri döküntüleri görülür.
Klinik Tanı ve Laboratuvar Bulguları
Laboratuvar bulgusu, üretra ve konjunktiva sekresyonlarından alınan numunenin direkt yayma yöntemi yapılır. Kan kültürü ile bakteriyemi, organ sıvı ve lezyonlarından kültür ya da smear alınarak teşhis konur.
Teşhis
Serviks (rahim ağzı), üretra (idrar yolu), anüs veya boğaz bölgesinden alınan örneklerle çeşitli laboratuar testleri yapılmaktadır. Bu testlerden en yaygınları; kültür çalışması, mikroskopi, enzim immunoassay (ELIZA) ve polimeraz zincir reaksiyonu (PCR)'dur. Bu metodlar arasında PCR; gonorenin tespiti için en güvenilir (altın standard) metot olarak gösterilmektedir.
Tedavi
Serviks (rahim ağzı), üretra (idrar yolu), anüs veya boğaz bölgesinden alınan örneklerle çeşitli laboratuar testleri yapılmaktadır. Bu testlerden en yaygınları; kültür çalışması, mikroskopi, enzim immunoassay (ELIZA) ve polimeraz zincir reaksiyonu (PCR)'dur. Bu metodlar arasında PCR; gonorenin tespiti için en güvenilir (altın standard) metot olarak gösterilmektedir.
Tedavi
Gonore hastası olduğunuz teşhis edildiğinde doktorunuz sizi antibiyotik tedavisine alacaktır. Ancak, tüm hastalıklarda olduğu gibi gonorenin de erken tanısı çok önemlidir. Geç dönemde teşhis edilen vakalarda hastalığın genital organlarda bıraktığı zarar geri döndürülememektedir. Tedavi için önerilen ilaçlar düzenli biçimde kullanılmalı ve enfeksiyon taşıyan partnerle tekrar cinsel ilişkiye girilmemelidir. Partnerinizin de en kısa zamanda test yaptırması ve hastalığın saptanması durumunda tedaviye başlanması gerekmektedir (son iki ay içesinde birlikte olduğunuz partner/ler ya da son cinsel ilişkinizin üzerinden 2 aydan fazla süre geçmiş ise son partner).
Eğer partnerinizde gonore saptanırsa, vakit kaybetmeden yapılacak bir tedavi planlaması o kişide kısırlık gibi olumsuz riskleri azaltacak ve partnerinizle tekrar birlikte olursanız sizin yeniden enfekte olmanızı engelleyecektir (Tedavi edildikten sonra tekrar gonore bulaşması mümkündür, çünkü tedavi edilmiş olmanız bağışıklık kazandığınız anlamına gelmemektedir).
Bel soğukluğundan korunmak tedavi olmaktan daha mantıklı bir yoldur ve enfeksiyonu tam olarak önlemenin tek yolu tek eşli yaşamdır. Eğer farklı bir partnerle birlikte olacaksanız kondom kullanmanız önerilmektedir.
Komplikasyonları Bel soğukluğundan korunmak tedavi olmaktan daha mantıklı bir yoldur ve enfeksiyonu tam olarak önlemenin tek yolu tek eşli yaşamdır. Eğer farklı bir partnerle birlikte olacaksanız kondom kullanmanız önerilmektedir.
Erken tedavi edilenlerde komplikasyon görülmez. Kısırlık, dış gebelik, körlük,
menenjit, endokardit, perikardit, miyokardit, hepatit, peritonit, osteomiyelit ve artrit tedavi edilmeyenlerde görülür.
Korunma
-Cinsel ilişkide prezervatif (kondom, kaput) kullanımı
-Vajinal spermisidler
-Risk gurubunu oluşturan kadınların taranması
-Çok eşlilikten kaçınmak korunmada etkilidir.
Gonoreden korunmanın en kesin yolu olarak; şüpheli ilişkiden kaçınılması ve uzun dönemli, tek eşli cinsel ilişkilerin tercih edilmesi önerilmektedir. Erkeklerde ve kadınlarda kondom kullanımı, gonorenin bulaşma riskini düşürmektedir. Beklenmeyen yara, akıntı, idrar atımı esnasında yanma veya kaşıntı gibi genital semptomlar gözlendiğinde uzman bir hekime danışılması ve cinsel ilişkinin bırakılması önerilmektedir. Ayrıca gonore teşhisi konulmuş bir hasta; durumunu cinsel ilişkiye girdiği kişilerle paylaşmalı ve bu kişilere tedavi olmalarını önermelidir.
Gonoreden korunmanın en kesin yolu olarak; şüpheli ilişkiden kaçınılması ve uzun dönemli, tek eşli cinsel ilişkilerin tercih edilmesi önerilmektedir. Erkeklerde ve kadınlarda kondom kullanımı, gonorenin bulaşma riskini düşürmektedir. Beklenmeyen yara, akıntı, idrar atımı esnasında yanma veya kaşıntı gibi genital semptomlar gözlendiğinde uzman bir hekime danışılması ve cinsel ilişkinin bırakılması önerilmektedir. Ayrıca gonore teşhisi konulmuş bir hasta; durumunu cinsel ilişkiye girdiği kişilerle paylaşmalı ve bu kişilere tedavi olmalarını önermelidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder