KIZAMIKÇIK

Kızamıkçık 

  Döküntülü, çocukluk dönemi hastalığıdır. Gebeler enfeksiyona maruz kalırsa fetüsta konjenital anomaliler görülür. 

Etken ve Bulaşma Yolları 

  Etken, RNA virüslerinden toga virüstür. Kuluçka süresi 16-17 gündür. Kızamıkçık virüsü, solunum (damlacık enfeksiyonu) ve nadir olarak dışkı ve idrar ile bulaşır. Kontamine eşyalarla ve plasenta yoluyla da (rubella sendromu) bulaşma görülür. Çoğunlukla 5 yaş grubunda görülür. Bu hastalık kış ve ilkbahar mevsimlerinde daha fazla görülmektedir. 


Patogenez ve Klinik Belirtiler 

  Kızamıkçık; konjenital ve akkiz kızamıkçık olarak ikiye ayrılır. 

  -Konjenital kızamıkçık: Anne, gebeliği sırasında kızamıkçık geçirirse düşük, 
ölü doğum veya bebekte doğuştan organ bozukluğu görülür. Kızamıkçık 
gebeliğin ilk üç ayında daha tehlikelidir. Konjenital kızamıkçık en çok gözde 
katarakt, şişlik, kızarıklık, şaşılık gibi komplikasyonlara neden olur. Kulakta 
sağırlık, kalp ve santral sinir sisteminde (ansefalit, geri zekâlılık) olmak üzere 
bütün organlara da yerleşerek organ bozukluklarına neden olur. 

  Konjenital kızamıkçığın iki dönemi vardır. 

  -Prodromal dönemi, hafif ateş, hâlsizlik, huzursuzluk, nezle, baş ağrısı, 
servikal lenfadenopati, dalak büyümesi sık görülür. 1-4 gün süren bu 
dönemin en önemli belirtisi kulak ve boyun arkasındaki lenf bezlerinin 
şişmesidir (Thedor). 
  -Döküntü dönemi, makül ve makülo-papüler tarzda olup pembe-kırmızı 
renktedir. Kızamık döküntülerinden farkı, daha seyrek ve küçüktür. 
Döküntüler, 1-2 günde alın ve yüzde başlar. Göğüs, gövde, kol ve 
bacaklarda hızla yayılır. Döküntüler ağız etrafında da vardır. 2-3 gün 
sonra döküntüler söner. Kızamıkçıkta deskuamasyon yoktur. Tipik 
ekzantemler ve ağrılı lenfadenopati, hastalığın özel belirtisidir. 

  -Akkiz kızamıkçık: Dumdan sonra bulaşma ile oluşur. Hastalık bir yaşından 
itibaren ve en sık yedi yaşından sonra görülür. 

Klinik Tanı ve Laboratuar Bulguları 

  Kızamıkçık genellikle hafif semptomlarla geçirildiği için, klinik olarak tanı koymak güçtür. Genellikle serolojik testlerde antikor titresinin artışı ile tanı konur. 
  
Komplikasyonları 

  İntrauterin kızamıkçık komplikasyonları; kardiyovasküler sistem, santral sinir sistemi, katarakt, glokom, konuşamama, hepatit, hepatosplenomegali, lenfadenopati, diyabetes mellitus ve sağırlıktır. Akkiz kızamıkçık komplikasyonları; menenjit, menengoensefalit, ensefalomiyelit ve artrittir. 

  Hamileliğin ilk 4 ayında anne karnında enfeksiyona yakalanan fetüslerin hemen tümü zarar görür; yaklaşık yüzde 30’u kaybedilir ve yüzde 30’unda da ciddi problemler görülür. Bunlar arasında bebekte işitme kaybı, katarakt, kalp problemleri, zeka geriliği, karaciğer ve dalakta zedelenme sayılabilir. Hamilelik sırasında kızamıkçık enfeksiyonu olan bir bireyden enfeksiyonu aldığı düşünülen hamileler daha önce bu hastalığı geçirmedilerse mutlaka doktora başvurmalı ve bir kan testi ile bu hastalığa karşı bağışıklıkları olup olmadığı araştırılmalı, sonuca göre de gerekli danışmanlık verilmelidir.



Aşı

  Kızamık- Kabakulak-Kızamıkçık (Measles-Mumps-Rubella: MMR) adlı karma aşı içeriğinde bulunan kızamıkçık aşısı bu hastalıktan korunma sağlayabilir. Bu aşının 14-18. ay ve ardından da 4-6 yaş arasında birer doz verilmesi önerilmektedir. Aşılanan bireylerde bu hastalığa yakalanma riski göreceli olarak yüksek olsa da tekrar geçirilen kızamıkçık enfeksiyonu genellikle hafif (belirtisiz) seyreder.

Korunma 

  Konjenital kızamıkçığı önlemek için gebe kalınmadan önce tüm bayanların 
kızamıkçığa karşı bağışık olmaları sağlanabilirse, konjenital rubella gelişim riski de ortadan kaldırılmış olur. Kızamıkçık aşısı 15. ayda ilk doz, okula girerken ikinci doz yapılarak 
korunma sağlanır.