ASKARİASİS

Askariasis 

  Anüs veya ağızdan erişken solucanın çıkması ile karakterize bir hastalıktır. 

Etken ve Bulaşma Yolları 

  Etkeni, ascaris lumbricoidestir. Enfeksiyon, yetişkinlerde görülmekle birlikte okul öncesi çocuklarda ve okul çağı çocuklarında daha sık görülür. 

  Dünyada, sıcak iklim kuşaklarında ve sağlık koşulları bozuk olan toplumlarda görülür. Bulaşma toprak, su ve çiğ yenen bitkilerden sindirim yolu ile oluşur. Askaris yumurtaları, çoğunlukla bunların kontamine ettiği yiyecek maddeleri ve su ile alınır. Direkt temas ile bulaşma oluşur. 

Patogenez ve Klinik Belirtileri 

  Parazit sayısının fazlalığı travmatik ve mekanik hasarlara neden olur. Bağırsak 

epitelini tahriş eder. Böylece mikroplara giriş kapısı açılmış olur. Alerjik ve toksik etkiler 

yapar. 

  Karın ağrısı, bulantı kusma, iştahsızlık, öksürük, düzensiz solunum, kaşıntı, 

uykusuzluk, diş gıcırdatması, tükürük artması olur. En önemli belirtisi ağızdan veya anüsten erişkin solucanın çıkmasıdır. 

Klinik Tanı ve Laboratuvar Bulguları 

  Dışkıda etkenin mikroskopla görülmesi ya da ergin solucanların dışkı, kusmuk ve ağızdan çıkması ile tanı konur.

Tedavi

  Askariazis parazit tür solucan olan Ascaris lumbrikoidesten kaynaklanan bir insan hastalığıdır. Ascaris cinsinin diğer türleri de parazittir ve evcil hayvanlarda hastalığa neden olabilir. İnsan popülasyonlarında yatkınlığı artırabilen bazı genler tespit edilmiştir.

  Yuvarlak solucanları öldürmek için kullanılan ilaçlara askarisidler denir ve şunları içerir:

Mebendazol. Parazitin yaşadığı bağırsağa glikoz ve diğer besinlerin alınmasını seçici ve geri dönüşü olmayan şekilde engelleyerek, yavaşça hareketsizleşmesine ve ölümüne neden olur.

Piperazin. Flasid felç edici bu madde askarisin kaslarının asetilkoline tepki vermesini engeller. Uyuşturucu etkisi solucanı hareketsiz hale getirir, tedavi tiyabendazol gibi zayıf ilaçlarla tamamlanır.  Eğer tek başına kullanılırsa solucanın dışkıyla dışarı atılmasını sağlar.

Pirantel pamoat. Ganglion bloğun nikotinik, nöromüsküler iletimini depolarize ederek, solucanın spastik felç geçirmesine neden olur. Spastik (tetanik) felç ajanları, özellikle de pirantel pamoat, yoğun solucan olması durumunda bağırsağın tamamen tıkanmasına neden olabilir.

Albendazol. Solucanda ATP üretimini azaltan geniş bir yelpazeye sahip antihelmintik ajanlar, enerji tükenmesi, hareketsizlik ve son olarak ölüme yol açar. (2 yaşından küçük çocuklar ve hamilelerde kontrendikedir).

Tiyabendazol. Bu, solucanın yemek borusuna doğru hareketine neden olabilir, bu nedenle genellikle piperazinle birlikte kullanılır.

  Ayrıca, kortikosteroidler iltihap gibi bazı belirtileri tedavi edebilir.

  Amerikan yerlileri tedavi için geleneksel olarak epazot kullanıyordu (Chenopodium ambrisioides). Bu, ilaç bileşikleri kadar güçlü değildi ama assarislerin kendiliğinden çıkışı belli bir etkinliği olduğunu gösteriyor.

Komplikasyonlar 

  Bağırsak tıkanması, ağır olgularda pnömoni oluşur. Bazen ergin kurtlar pankreas, appendiks ve periton boşluğuna göç ederek bu organlarda enfeksiyona neden olur. 

Korunma 

-Dışkının sulara, toprağa, çiğ yenen sebze ve meyvelere bulaşmasının önlenmesi, 

-El ve kişisel hijyene dikkat edilmesi korunmada etkili olur.