Yaş, ırk ve cins ayrımı gözetmeden, tüm dünyada yaygın olarak görülür. Sifiliz cinsel yolla bulaşan hastalıklardan yumuşak şankr ile karıştırılabilir.
Etken ve Bulaşma Yolları
Sifilizin etkeni, “Treponema Pallidum”dur. Dış ortama dayanıksızdır. Spirokettir.
Kuluçka süresi, ortalama 21 gündür. 10-90 gün arasında değişir.
Sifiliz, fetüse anneden plasenta yoluyla geçer (konjenital). Sonradan oluşan (akkiz) frengide, enfekte deri ve mukoza ifrazatı ve frengi lezyon akıntıları hastalık kaynağıdır.
Bulaşma cinsel temas, öpüşme ve kontamine olmuş eşyalarla da oluşur.
Patogenez ve Klinik Belirtiler
Spiroketler, epidermis ve damarlar etrafında görülür. Girdiği yerde sert şankr yapar.
Paralizeye neden olur. Frengi damar hastalığı olmasına rağmen, deride görülen belirtiler klinik bulgudur.
Treponema pallidum, vücuda alındıktan sonra (şankr) lezyonun çıkması ile başlar.
Sifiliz (Frengi) 3 dönem içinde incelenir.
-Primer sifiliz belirtileri: Hasta kişi ile temastan 10-90 gün sonra, temas eden
yerde şankr meydana gelir. ġankr genellikle tektir. Erkek genital bölgesinde,
vajende, rektumda, servikste, dudakta, göz kapakları ve ağızda görülür.
-Sekonder sifiliz belirtileri: Deri döküntüleri, saç dökülmesi, kaşların dış
kısmının dökülmesi, ateş, ağız, boğaz ve servikste müköz plaklar oluşur.
Genital bölgede ve anüs çevresinde soluk, üzerleri düz, mantar ya da papül
Ģeklinde döküntüler görülür. Lenf bezleri şiş ve ağrısızdır. Hafif kırgınlık, baş,
boğaz ağrısı, ateş, görme ve işitme kaybı gibi belirtiler görülür. Serolojik
testlerle kesin tanı konur.
-Geç sifiliz belirtileri: Bulaştırıcılık yoktur. Yerleştiği organlarda lezyonlar
oluşturur. Gomlu (deri altı tabakasının yumuşak ve yara şekline dönüşen
nodüller), nöro ve kardio sifiliz şekilleri vardır.
-Gomlu sifilizde deri altı urları oluşur. Yumuşar, apseleşir ve ortası zımba
ile delmiş gibi iz bırakır. Burunda şekil bozukluğu yapar (semer burun).
Kemiklerde şekil bozuklukları ve gece ağrıları görülür.
-Kardiyovasküler sifilizde aortta daralma ve genişleme sonucu aort
yetmezliği veya iltihaplanması görülür.
-Konjenital sifilizde, sifilizli anne gebe kalırsa fetal ölüm, düşük,
prematüre doğum, yapısal ve ruhsal bozukluklar görülür. Burun, ağız,
anüste lezyonlar, el ve ayakta şişlikler, saç dökülmesi, burunda şekil
bozukluğu, el ve ayakta yaralar, çentikli dişler, görme bozuklukları ve
sağırlık gibi belirtiler görülür.
Klinik Tanı ve Laboratuvar Bulguları
Sifilizde görülen belirtilerle tanıya gidilir. Röntgenle kemik bozuklukları görülür. Tanıda tarama amaçlı VDRL, RPR kullanılır. Tekrarlayan infeksiyonlarda bu testin tekrar pozitif bulunması ve titresinin yükselmesi anlam taşır.
Komplikasyonları
Abortus, ölü doğum, konjenital anomaliler, sağırlık, körlük, geri zekâlılık, kemik defektleri, hidrosefali, aort ve kalf yetmezlikleri ve böbrek bozuklukları gibi komplikasyonları görülür.
Korunma
Cinsel temasla bulaşan bir hastalık olması toplumda gizlenmesine neden olup daha fazla kişiye bulaşmaktadır.
-Bulaşma yollarına yönelik korunma tedbirler alınmalıdır.
-Hastalığa karşı koruyucu bir aşı henüz yoktur.
-Sifilizli kişilerdeki lezyonlar HIV geçişini kolaylaştırdığından HIV ve diğer
cinsel yolla bulaşan hastalık testleri de yapılmalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder