Hayvan hastalığıdır. Sinsi başlar. Ateş, baş ağrısı, huzursuzluk, bol terleme, titreme, eklem ağrıları ve genel ağrılarla karakterize bir hastalıktır.
Etken ve Bulaşma Yolları
Brusella hastalığını oluşturan bakteriler, bulunduğu hayvanlara göre sınıflandırılır:
-Brucella melitensis, keçi (En sık görülen tipidir.), koyun ve devede
-Brucella abortus, sığırlarda
-Brucella suis, domuzlarda
-Brucella canis, köpeklerde
-Brucella ovis, koyunlarda bulunur.
Brusella bakterileri vücutta lenf düğümleri, kemik iliği, karaciğer, dalak, böbrek, kan ve tükürük bezlerinde görülür. Ülkemizde B melitensis tipi sık görülür. Kuluçka süresi 1-3 hafta ya da birkaç ay sürebilir. Hastalık, her mevsim görülür. Süt tüketiminin çok olduğu yaz aylarında daha sık görülür. Veteriner, kasap, mezbaha işçisi ve laboratuvarlarda çalışan, 20-40 yaş arası erkeklerde daha fazla görülür. Bulaşma hayvanın plasentası, süt, peynir yağ,
çökelek, çiğ etlerin yenmesi ile oluşur. Hastalık kaynağı, hayvan plasentası, fetüs atıkları, idrar ve dışkısıdır.
Belirtiler
Brusella bakterisi ile karşılaştıktan sonra günler hatta aylar sonra hastalık belirtileri ortaya çıkabilir. Brusella ilk etapta kendine özgü olmayan üst solunum yolu enfeksiyonları benzeri bir tablo oluşturur. Ateş, terleme, eklem ağrıları, güçsüzlük, baş ağrısı, depresyon, karın ağrısı gibi bir çok belirti ile ortaya çıkabilir. Karaciğer ve dalakta büyüme ve diğer iç organlarda fonksiyon kayıpları oluşturabilir. Teşhisde ki en önemli nokta hastanın risk grubunda yer alıp almadığı ve hayvan temasının olup olmadığının sorgulanmasıdır. Ayrıca ateş ile birlikte görülen büyük eklem ağrıların da brusella hastalığı mutlaka akla getirilmedilir.
Patogenez ve Klinik Belirtiler
Brusella bakterisi ile karşılaştıktan sonra günler hatta aylar sonra hastalık belirtileri ortaya çıkabilir. Brusella ilk etapta kendine özgü olmayan üst solunum yolu enfeksiyonları benzeri bir tablo oluşturur. Ateş, terleme, eklem ağrıları, güçsüzlük, baş ağrısı, depresyon, karın ağrısı gibi bir çok belirti ile ortaya çıkabilir. Karaciğer ve dalakta büyüme ve diğer iç organlarda fonksiyon kayıpları oluşturabilir. Teşhisde ki en önemli nokta hastanın risk grubunda yer alıp almadığı ve hayvan temasının olup olmadığının sorgulanmasıdır. Ayrıca ateş ile birlikte görülen büyük eklem ağrıların da brusella hastalığı mutlaka akla getirilmedilir.
Patogenez ve Klinik Belirtiler
Hastalık ateş, eklem, kas, baş ağrıları, bol terleme, uykusuzluk gibi belirtilerle başlar. İshal ya da kabızlık, diş eti kanamaları, karaciğer, dalak, beyin ve böbrekte apseler oluşur.
Klinik Tanı ve Laboratuvar Bulguları
Brusellada dört klinik tablo görülür:
-İnaparan tip hastalar, hastalığı ayakta geçirirler. Vücut direnci kırılırsa hastalık aktif hâle geçer.
-Abortif tip, hafif ateş, hâlsizlik ve iştahsızlıkla seyreder.
-Üntermittent tip, akut ve klasik brusella gibidir.
-Malignant tip, antibiyotik kullanıldığından dolayı görülmez.
Laboratuvar bulguları: Lökositoz ya da lökopeni, anemi, sedimantasyon yükselmesi ve kan–kemik iliğinde bakteri görülmesi ile tanı konur. Serolojik incelemelerle de (Rose-Bengal testi) tanı konur.
Tanı
Komplikasyonları
Brusella şüphesi olan hastadan alınan kan örneğinde brusella antijeninin olup olmadığı araştırılır. Genellikle hastalığın tanısı için bu test yeterlidir. Karaciğer fonksiyon testlerinde bir anormallik gelişmiş ise karaciğer biyopsisi yapılır ve biyopsi materyalinde brusella bakterisi aranır. Brusellanın iç organlara verdiği hasarı göstermesi açısından MR, Tomografi , Ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.
Tedavi
Brusella tedavisin de ikili yada üçlü antibiyotik kombinasyonları kullanılır. Sıklıkla doksisilin, streptomisin, rifamisin, gentamisin kullanılabilir. Bu antibiyotiklerin kombinasyonları hekim tarafından hastalığın şiddeti hastanın yaşı ve gebelik gibi etkenler göz önüne alınarak yapılır. Genellikle 6 haftalık antibiyotik tedavisi önerilir. Tedavi sonrası kan testleri tekrarlanır brusella %5-10 oranında tekrarlar. Karaciğer ve dalak hasarların da nadiren de kalp kapağı tutulumların da cerrahi operasyon gerekebilir.
Komplikasyonları
Pnömoni, plörezi, orşit, ovarit (yumurtalık iltihabı), osteomiyelit spondilit
(omurlararası bağların kemikleşmesi), epididimit, konjonktivit, endokardit, perikardit, cilt ve kas apseleri, menengo-ansefalit ve ruhsal bozukluklar gibi komplikasyonlar görülür.
Korunma
-Konakçı hayvanların kontrolü ve eradikasyonu.
-Çiğ ya da pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerinin tüketilmemesi (Peynirin
yapımından sonra en az üç ay buzhanede bekletilmesi yasal zorunluluktur.)
-Hayvancılıkla uğraşanların hijyen kurallarına uymaları sağlanmalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder